door Kris Tavernier – Het boek ‘Marcus voor iedereen’ is een deel uit Tom Wright zijn serie van verklaringen van het Nieuwe Testament. Het boek, de hele serie, wordt voorgesteld als een ‘originele Bijbelgetrouwe verklaring van het Nieuwe Testament, met aansprekende voorbeelden en toepassingen’. De stijl is toegankelijk – ‘voor iedereen’ – en illustratief. Verder wordt de serie voorgesteld als ‘gidsen bij het Nieuwe Testament’. En verder ‘een korte en goed leesbare bijbelverklaring’. Dit zijn niet mijn woorden, het zijn stuk voor stuk uitdrukkingen die op de achterflap van het boek staan.
Het boek, dit deel van de serie (ik spreek mij niet uit over de overige delen van de serie want ik heb tot dusver enkel dit deel gelezen), is inderdaad origineel. Het is dan ook gepast dat het boek als een ‘verklaring’ wordt gepresenteerd en niet als een ‘Bijbelcommentaar’. Juist omdat het zich van een ander theologisch commentaar onderscheidt door niet te vervallen in allerlei duidingen en overwegingen die vaak aangehaald worden. Wright geeft een verklaring van het Bijbelgedeelte zonder te verzanden in de gangbare theologische discussies zoals die in commentaren aan bod komen. Hij geeft wel eens duiding vanuit de grondtekst, maar dit is niet overwegend.
Wright gebruikt heel vaak een verhaaltje of een ervaring uit zijn eigen leven om de bespreking van een gedeelte tastbaar te maken. Zijn verklaring is dan ook doorweven met ‘aansprekende voorbeelden en toepassingen … en illustratief’. Dit is gewoonlijk niet aanwezig bij commentaren die zich sec aan de uitlegging van de tekst houden. Zijn doel daarmee is om de sfeer of context te scheppen die hij nodig acht bij de bespreking van het gedeelte. Grotendeels slaagt hij daar ook in. Geregeld daagt hij aan het einde van zijn verklaring van een gedeelte door middel van een overdenking of vraag de lezer uit tot zelfreflectie. De bespreking krijgt daardoor soms wel eens eerder een prekend karakter dan een verklarende uitleg. Maar dit hoeft niet storend te zijn.
De mooiste verwoording om dit boek te typeren vind ik de vermelding ‘gids bij het Nieuwe Testament’. Wright leidt de lezer als een gids rond in het gedeelte dat hij bespreekt. Een absoluut pluspunt daarbij is dat hij veel aandacht heeft voor de historische context, het gebeuren. Vandaag lezen wij over gebeurtenissen en daden van Jezus zo’n 2000 jaar na de feiten. Wright laat zien hoe je die moet plaatsen en wat de impact ervan was in de toenmalige cultuur en setting. Dat is bijzonder verrijkend.
Terug naar de opzet van het boek, en de hele serie (nogmaals, ik heb enkel het deel over Marcus gelezen – wat een evangelie is (een verhalend boek), ik weet niet hoe Wright een brief van Paulus of een ander Nieuw Testamentisch boek behandelt). Het boek is bedoeld ‘voor iedereen’. Volgens mij is Wright daarin geslaagd. Het is vooral een meerwaarde voor mensen die niet geneigd zijn om een verklaring te lezen. Deze verklaring van Wright is echter heel vlot toegankelijk, jawel voor iedereen. Maar ook voor lezers die het wel gewoon om zgn. ‘Bijbelcommentaren’ te lezen heeft Wrights’ benadering iets te bieden, namelijk zijn insteek om een Bijbelgedeelte niet theologisch uitlegkundig te benaderen maar eerder te bezien vanuit de toenmalige cultuur en context en wat dit dan ook betekende.
Voor de volledigheid, het boek biedt een woordenlijst met uitleg aan, dat kan voor velen best nuttig zijn. Ook heeft de schrijver een Bijbelstudiegids toegevoegd met vragen per besproken gedeelte. Het is aan de lezer om te bekijken wat die hier wel of niet mee is. En wat betreft de verklaring van Wright over een gedeelte, het is aan de lezer om die te overdenken. Maar hoe dan ook wordt je geprikkeld en uitgedaagd om goed over het gedeelte na te denken met een bredere kijk dan die je wellicht voorheen had.
Tom Wright, Marcus voor iedereen (Van Wijnen, 2011, 240 blz.)
