door Raymond R. Hausoul – Drie uitgevers sloegen de handen ineen om dit boek gemeenschappelijk uit te geven. De aantrekkelijke titel en de aandacht die het in de christelijke media kreeg, zorgden dat het een kleine kaskraker werd. Reinier Sonneveld schreef dit boek aan het begin van eerste lockdown tijdens de corona-pandemie. Op basis van de zeven kruiswoorden wil hij nagaan hoe christenen op een verantwoorde manier dienen om te gaan met crisissen in hun leven. Het boek verbindt in zeven hoofdstukken deze zeven kruiswoorden en laat zich als volgt samenvatten:
1.Mijn God, mijn God, dat weet ik niet: Sonneveld wil afrekenen met het voorstel dat de crisis Gods straf is. In dit eerste hoofdstuk laat hij zien dat de vrienden van Job eveneens ten prooi vielen aan die nonsens. Uit Job en vele anderen Bijbelboeken maken we op dat God in de crisis geen antwoord geeft. Een mens mag het leed dan ook niet verklaren vanuit een beroep op God. Zelfs bij het kruislijden geeft de hemel geen zinnig antwoord op het ‘waarom?’.
2. God gaat ons voor de afgrond in: Tijdens de kruisiging snakt God zelf in Jezus als het leed Hem overmant. Het ‘ik heb dorst’ klinkt dan in de donkere nacht, waarin God present is. God gaat mee in het leed dat mensen meemaken en is hen nabij.
3. God is niets dan liefde: God is liefde en kruipt voor de mensen door het stof. Hij geeft nooit ziekten of plagen aan mensen. Waar de Bijbel dat in verre verhalen voor Jezus’ geboorte beweert, klopt er iets niet met wie God in Christus is. God is de God van de vergeving.
4. God werkt overal aan zijn nieuwe wereld: God komt in Christus om de mens van zijn ‘handicappen’ te bevrijden en nieuw leven te geven. Net als God mogen wij elkaar in de crisis aansporen om het beste van onszelf als mensen te zoeken.
5. God schijnt overal in door: Aan het kruis gaf Christus de hoop voor de nieuwe schepping niet op. Hij schonk hoop aan zijn medegekruisigde. Jezus opende in de miserie van de crisis mensen de ogen voor Gods nieuwe kansen.
6. God bepaalt de spelregels: Corona betekent zoveel als ‘kroon’ of ‘lauwerkrans’. Jezus’ liefdevolle voorbeeld en opofferingsgezindheid spoort mensen ertoe aan om die houding na te volgen. In de crisis mogen mensen zich vanuit Gods voorbeeld geïnspireerd weten om blijvend overwinning te behalen.
7. God neemt het van ons over: God is overal. Buiten ons en in ons. God wil mensen nabij zijn als Jahweh of als Jezus van Nazareth. Niet alles op aarde laat zich door mensen verklaren. Er blijft een groot mysterie over als het om het lijden gaat. Wat mensen in de crisis mogen doen, is zich overgeven aan God, zoals Jezus zich aan God overgaf tijdens de kruisiging.
Vanuit deze zeven kruiswoorden weet Sonneveld mensen door zijn bemoedigingen aan te sporen om de hoop niet op te geven in moeilijke omstandigheden. Het boek is dun en leest vlot en bevat talrijke meenemende verhalen. Inhoudelijk verlangt de schrijver ernaar dat de mensen God niet te gemakkelijk vastleggen. God is groter dan de mens en het lijden blijft in deze wereld ongrijpbaar. De diepere vraag naar het lijden blijft daardoor op het einde van het boek bestaan.
Het merkwaardige daarbij is dat Sonneveld weinig aandacht schenkt aan het profetische kader waarin het kruislijden plaatsvindt. God de Zoon komt aan het kruis niet in een ongrijpbare crisis terecht. De bijbels-profetische referenties die de apostelen in de beschrijving van de kruisiging naar voren brengen, duiden dat dit deel uitmaakt van een groter geheel. Het is daardoor de vraag in hoeverre Sonneveld er recht aan doet om de crisis van de kruisiging met de corona-pandemie en lockdown in relatie te brengen. Aan het maken van die verbinding gaan immers nog enkele vraagstukken vooraf die in het boek niet aan bod komen.
Reinier Sonneveld, Waar is God in de crisis? En waar ben ik? (Buijten & Schipperheijn, 2020, 112 blz.)
