door Maarten Hertoghs –
“Alleen de gelovige gehoorzaamt. Alleen de gehoorzame gelooft.” Met dit citaat van Bonhoeffer (Navolging) begint één van de hoofdstukken in Tijd om mee te gaan. Bonhoeffer reageerde 70 jaar geleden tegen goedkope genade: “Ik ben gered en daarmee is het verhaal af”. Actieve navolging van Jezus is noodzakelijk om een gezond geestelijk leven te hebben.
Wat discipelschap is…
De schrijvers maken om te beginnen duidelijk wat discipelschap NIET is: “Je moet zoveel mogelijk goed doen: zorgen dat je steeds beter mens wordt, eraan bijdragen dat in Jezus’ naam Gods Koninkrijk zich baan breekt in jouw omgeving …” Daarna maken ze ook duidelijk wat het WEL is: “Discipel-zijn is dat je in het dagelijks leven de strijd aangaat om met vallen en opstaan Jezus te blijven volgen en om te blijven geloven in en te blijven vertrouwen op God.”
Je weg van navolging van Christus, ofwel groeien in discipelschap, is er een van groei in relatie met God. En… die relatie wordt in de eerste plaats in stand gehouden door God. Discipelschap begint met een verlangen om een relatie te hebben met God. Daarom is het zo belangrijk om te zien dat discipelschap geen kwestie van moeten is, omdat het dan draait om wat wij doen, onze verdienste.
Discipel in een geseculariseerde samenleving
Hier en daar is duidelijk dat de schrijvers vanuit Nederlandse context schrijven. Een deel van het boek gaat over de geseculariseerde samenleving. Er wordt dan geschreven dat de tijd van vanzelfsprekende aanwezigheid van de christelijke kerk voorbij is. Dat is in Vlaanderen al veel langer (en diepgaander) het geval dan in Nederland. Dat maakt de uitdaging evenwel niet minder groot. Het boek gaat in op de vraag hoe we discipel kunnen zijn in een geseculariseerde samenleving. Hebben we nog iets te vertellen? Indien ja, hoe kunnen we het dan vertellen? Vreemdeling op aarde zijn, is bijzonder actueel!
De schrijvers wijzen op het belang van zorg voor onze ziel. Net in een geseculariseerde samenleving, waarin mensen het zo enorm druk hebben, is dat bijzonder belangrijk. Ik apprecieerde in het boek de uitwerking van wat de schrijvers de heenreis noemen. Het gaat hier over de plaats van huisliturgie (geestelijke activiteiten binnen je familie), ankerpunten (zondag, kerkelijk jaar, christelijke gemeenschap in het dagelijks leven) en drempelmomenten. Eigenlijk wordt er gezegd: Discipelen in een geseculariseerde samenleving hebben verbondenheid met tochtgenoten nodig.
Discipelen die seculier leven
“Het lijkt er echter op dat veel christenen in onze cultuur het gewone leven onbewust beleven als seculier.” Deze uitspraak heeft me aan het denken gezet. Eerder in het boek wordt gepleit om in de geloofsopvoeding van mensen te werken aan de onttovering van de schone schijn van de seculiere leefwereld. Wij leven tussen mensen met andere filosofieën en zodoende andere verlangens en keuzes. Dat gegeven mogen we bekijken als evenwaardig en wij mogen een weerwoord hebben. We doen er goed aan om, zoals de schrijvers zeggen, te tonen waar de keizer geen kleren aanheeft. Het evangelie heeft antwoorden op belangrijke levensvragen en die mogen wij aanreiken als alternatief.
Daarbij moeten we ons afvragen in hoeverre ons gewone, dagdagelijkse leven, seculier is. In hoeverre staan mijn verlangens en mijn keuzes in het gewone leven los van God? We moeten eens tijd nemen om deze vraag te beantwoorden en alle facetten van ons leven te overlopen…
Lezen of niet?
Er verschijnen regelmatig boeken over navolging of discipelschap. Het risico bestaat dat dit afstompend werkt. Op den duur hebben we het wel gehad met het onderwerp discipelschap. Toch is het van levensbelang om hierover te blijven nadenken.
Voor mensen die al heel veel over discipelschap gelezen en nagedacht hebben, is dit boek niet bijzonder vernieuwend, hoewel er wel interessante denkpistes in zitten. Voor onbeslagen mensen of mensen die afgeknapt zijn op discipelschap, omdat ze het teveel als een druk ervaarden, kan ik dit boek aanbevelen.
Dekker W., De Leede B., Markus A., Tijd om mee te gaan, Over discipelschap vandaag (Boekencentrum, 2014, 144 blz.)
