door Nathan Vanharen – Navolging is het laatste boek in een driereeks van nieuwe drukken rond christelijke klassiekers bij KokBoekenCentrum. Eerder kwamen Orthodoxie van Chesterton en Lewis’ Onversneden Christendom aan bod. Navolging is de hekkensluiter. Een meesterwerk van Dietrich Bonhoeffer, een Duitse theoloog en verzetsstrijder tegen het naziregime. Het boek, oorspronkelijk geschreven in 1937, maar pas in 1938 gepubliceerd, is een diepgaande verkenning van christelijke ethiek en roept gelovigen op tot een radicale navolging van Jezus Christus. 600 jaar na Thomas à Kempis dus een nieuwe variant op het hoofdthema van de navolging (of discipelschap zouden we vandaag wellicht zeggen).
Dit boek is de 11e druk en verscheen afgelopen jaar. Net zomin als bij de andere twee is van de gelegenheid gebruikt gemaakt het Nederlands te actualiseren. Dat is dan ook het grootste punt van kritiek: de stijl van Bonhoeffer is sowieso al wat stroever, maar ook het Nederlands is wel gedateeerd. Dat maakt het een minder toegankelijk boek dan de andere twee.
De achtergrond en het ontstaan van het boek zijn nauw verbonden met Bonhoeffer’s tijd. In een periode van toenemende onderdrukking en onrecht onder het naziregime, trachtte Bonhoeffer een christelijk antwoord te formuleren op de morele uitdagingen van zijn tijd. Zijn boek is doordrenkt met een diep besef van de kosten van het christen-zijn in een wereld die vaak strijdig is met christelijke waarden. Bekend is vooral zijn betoog over de “goedkope genade, de doodsvijand van de kerk”, meteen ook de eerste zin van het boek.
Bonhoeffer, geboren in 1906, was een vooraanstaand theoloog en een actieve deelnemer aan het verzet tegen Hitler. Zijn engagement voor gerechtigheid en zijn weigering om te buigen voor het naziregime maken zijn leven even intrigerend als zijn geschriften. Helaas werd hij in 1945 (slechts 39 jaar oud!) geëxecuteerd, maar zijn erfenis leeft voort in werken zoals Navolging.
Het boek biedt diepgaande inzichten in thema’s als gehoorzaamheid, discipelschap en de ware betekenis van christelijk leven. Ook Jezus’ bergrede heeft duidelijk een grote indruk op Bonhoeffer nagelaten en krijgt ruim de aandacht. Bonhoeffers scherpe intellect en diepgaande spiritualiteit maken Navolging een tijdloze gids voor gelovigen die op zoek zijn naar een dieper begrip van hun roeping en praktische wandel in Christus.
Dietrich Bonhoeffer, Navolging (KokBoekencentrum, 2023 elfde druk, 270 blz.)
