door Jacques Rommel –
Wat een genoegen om een boek te mogen reviewen dat geschreven is door één van onze ECV werkers. Tegelijk iets wat je doet met de nodige schroom, want zo iemand wil je niet voor het hoofd stoten!
Maarten Hertoghs studeerde theologie aan de ETF in Leuven, is godsdienstleraar en diende de gemeente in Antwerpen. Momenteel is hij bedienaar van de eredienst in de evangelische kerk in Kuurne. Hij waagde zich aan een Inleiding op de boeken van het Oude Testament (Deel 1) en een Inleiding op het Nieuwe Testament (Deel 2).
Laten we meteen duidelijk stellen: dit zijn geen leesboeken, maar studieboeken en zo moet je ze ook benaderen.
In zijn inleiding benadrukt Prof. Dr. Koorevaar terecht het belang van het Oude Testament voor een goed begrip van Gods heilsplan, voor een goed begrip van het Nieuwe Testament en als leidraad voor een zuivere levenswandel. Vanuit die inspiratie heeft Maarten Hertoghs zijn Bijbelstudies over het OT verwerkt tot een boek. Je merkt heel duidelijk dat het gegroeid is uit een verzameling studies.
Een inleidend hoofdstuk gaat over het ontstaan en bundelen van de boeken van het OT, wat ook de ‘canon’ genoemd wordt, met een uitwijding over de apocriefe boeken. Vervolgens wordt elk boek van het OT besproken, verdeeld over vijf grote onderdelen die de student van het OT bekend in de oren zullen klinken: De wet of pentateuch, de historische boeken, de poëtische boeken, de profetische boeken (de grote profeten) en nogmaals de profetische boeken, waarbij de kleine profeten besproken worden. Voor elk boek volgt de auteur min of meer hetzelfde stramien. Je krijgt een overzicht van de opbouw (met soms meerdere varianten), enkele nota’s over de schrijver (of schrijvers/samenstellers) en een reflectie over de boodschap van het boek. Naast algemene informatie geeft de auteur ook persoonlijke observaties en hier en daar belicht hij interessante details. Ook geeft hij standpunten weer van historisch-canonieke en historisch-kritische commentaren en hij evalueert die ook. Voor wie dit Chinees klinkt: historisch-canonieke theologen houden zich aan de Bijbelse dateringen, historisch-kritische hebben doorgaans kritiek op de dateringen die uit de Bijbelse traditie stammen. Bij zijn persoonlijke observaties gaat Hertoghs met enige omzichtigheid te werk en ook in zijn voorwoord benadrukt hij dat hij niet de enige juiste waarheid in pacht heeft.
Het boek is een nuttig instrument voor wie het Oude Testament wil lezen en vooral voor wie bij de aanvang van een Bijbelboek een kader wenst om het beter te begrijpen. Met zijn vele tekstverwijzingen, verbanden, schema’s en tijdlijnen nodigt het ook uit om meteen aan de slag te gaan en een diepgaandere studie aan te vatten. Bovendien vormen de observaties en persoonlijke commentaren een aanleiding om sommige stukken nog eens te herlezen. Althans, daar betrapte ik mezelf op… Het is geen boek om in één keer uit le lezen, maar wel om op regelmatige tijdstippen ter hand te nemen als naslagwerk.
Eveneens in zijn voorwoord stimuleert Maarten de lezer om via het internet op zoek te gaan naar afbeeldingen en illustraties. Noem ons gerust lui, maar dat is wat we een beetje missen in dit boek: een wat ruimer opgezette lay-out en wat mooie plaatjes. Wellicht zijn we wat verwend door ‘In ontmoeting met het Oude Testament’ van Arnold en Beyer. Het boek van Maarten Hertoghs heeft de verdienste dat het niet dezelfde paden betreedt en zeker een eigen plaats verdient als Inleiding tot het Oude Testament!
Maarten Hertoghs, Inleiding op de boeken van de Bijbel, Inleiding op de boeken van het Oude Testament (deel 1), (Uitgeverij Maatkamp, 2014, 260 blz.)
