door Raymond R. Hausoul – Handboek Jeugdwerkers is een praktisch werk voor wie zich inzet voor jongeren binnen een kerkelijke of maatschappelijke context. Het richt zich op fundamentele vragen binnen het jeugdwerk: Wie zijn de jongeren? Hoe bouw je een relatie op? Welke boodschap heb je? Hoe geef je jeugdwerk vorm? Wat maakt iemand tot een jeugdwerker? Deze vragen vormen de leidraad doorheen het werk en worden ondersteund door een veelzijdige benadering van jeugdwerk met daarin aandacht voor kernprincipes en praktische uitvoering. Daarmee slaagt het boek erin om essentiële onderwerpen zoals zelfreflectie, relationele dynamiek en methodische aanpakken helder uiteen te zetten.
Handboek Jeugdwerkers erkent de uitdagingen waarmee jongeren in de samenleving worden geconfronteerd. De invloed van de digitale wereld en de maatschappelijke prestatiedruk komen uitgebreid aan bod. Het boek benadrukt dat veel problemen niet enkel bij jongeren liggen, maar binnen de sociale structuren waarin zij zich bevinden. Dit moedigt jeugdwerkers aan om kritisch te kijken naar hun eigen rol in deze context.
Daarnaast wordt een evenwicht gezocht tussen de digitale leefwereld en de noodzaak van offline-activiteiten en hobby’s. Dit is een relevant thema in het hedendaagse jeugdwerk, waarin jongeren steeds meer online sociale interacties hebben en minder betrokken lijken bij fysieke gemeenschappen. Het boek benadrukt hoe jeugdwerkers jongeren kunnen begeleiden in het vinden van een gezonde balans.
Een ander waardevol inzicht betreft de afnemende trend om jongeren te labelen met diagnostische ‘stickers’ zoals ADHD, autisme en dyslexie. Hoewel diagnostiek in sommige gevallen noodzakelijk is, erkent het boek de nadelige effecten van een te rigide classificatie van jongeren, die hun ontwikkeling kan beïnvloeden.
Bijzonder sterk is ook de aandacht voor de eigen rol van de jeugdwerker. Zelfreflectie wordt niet alleen aangemoedigd, maar ook expliciet gekoppeld aan de praktijk van het jeugdwerk. Dat maakt het boek een instrument voor persoonlijk-professionele groei.
Een van de sterkste aspecten van dit boek is de praktische toepasbaarheid van de inhoud. Het biedt een evenwichtige benadering tussen theorie en praktijk, waardoor het geschikt is voor zowel beginnende als ervaren jeugdwerkers.
Ondanks de brede opzet en praktische bruikbaarheid van het boek, is er een opvallend gemis: de centrale plaats van Christus binnen het christelijke jeugdwerk. Hoewel de Bijbel als leidraad wordt genoemd, blijft een diepere theologische reflectie op de verhouding tussen Bijbel, Christus en het christelijke geloof onderbelicht. Dit kan problematisch zijn voor jeugdwerkers die een christocentrische benadering nastreven. Een meer multidisciplinaire benadering met een metaperspectief op christelijk jongerenwerk had hier een verrijking kunnen zijn. Door theologische, sociologische en pedagogische inzichten nog sterker met elkaar te verbinden, had het boek een meer geïntegreerd beeld kunnen schetsen van de plaats van Christus in het jeugdwerk. Desalniettemin is dit handboek een waardevolle bron voor jeugdwerkers die op zoek zijn naar zowel praktische als theoretische inzichten.
Lydia van den Berg (e.a.), Handboek jeugdwerkers (Buijten & Schipperheijn Motief, 2025, 192 blz.)
