door Maarten Hertoghs – Reimund Bieringer is professor Nieuwe Testament aan de KU Leuven. In dit boek onderzoekt hij de mogelijkheid tot dialoog tussen geld en genade, tussen economie en theologie. De verschillen zijn gemakkelijk aan te wijzen, maar zijn er ook raakvlakken? Die laatste gedachte lijkt misschien vreemd. En toch. Christenen hebben deel aan, zijn deel van het economisch stelsel en (hun) theologie komt dus in aanraking met economie. En andersom ziet Bieringer zelfs aspecten van religie die nodig zijn voor de economie, zoals vertrouwen of het streven naar een betere toekomst.
Bieringer werkt zes hoofdstukken uit: taal, wereld- en godsbeelden, religie als fenomeen, christelijk mensbeeld, hermeneutiek en rechtvaardigheid. Ogenschijnlijk hebben deze onderwerpen niet zoveel te maken met economie en toch weet de schrijver interessante invalshoeken te geven. Zo vergelijkt hij in het hoofdstuk over taal de letterlijke taal van de economie met de eerder figuurlijke taal in de theologie. Wanneer de schrijver het christelijk mensbeeld bespreekt, en dat doet op basis van tien dimensies, dan pleit hij ervoor om die dimensies als maatstaf te nemen voor economisch handelen. En als het gaat over rechtvaardigheid (wat een belangrijk element van theologie is), dan begrijpen we allemaal dat economie in de buurt is. De connectie tussen theologie en economie is zo vreemd dus niet.
Hier en daar was de link met economie toch wat verder te zoeken. Dat was met name het geval in het hoofdstuk over hermeneutiek, hoe wordt de Bijbel gelezen en gebruikt. Daarin werkt Bieringer uit dat de Bijbel niet zomaar tot een instrument of legitimatie van het eigen gedrag gemaakt kan worden. In het verleden is dat al te vaak gebeurd, waardoor de Bijbel misbruikt werd. Gods Woord heeft een bepaalde dynamiek en vanuit die gedacht is er in onze huidige maatschappelijke context nog genoeg mogelijkheid tot toepassing. Zodoende is er wel een link naar de economie, hoewel deze dus wat verder te zoeken is.
Dit boek is, rekening houdend met het behandelde thema, vlot geschreven. De schrijver kijkt vanuit een katholieke invalshoek en dat is best verrijkend. Ik zou natuurlijk geen protestant zijn als ik hier en daar niet afwijkend zou denken. Hier en daar had ik concrete toepassingen op de Vlaamse situatie wel nuttig gevonden. Niet dat ik die tijdens het lezen miste, maar er achteraf op terugkijkend zou dat wel een meerwaarde betekend hebben.
Dit boek wil ik aanbevelen aan wie graag stevig doordenkt over de connectie tussen christendom (theologie) en onze seculiere maatschappij, waarin de economie een drijvende factor is die zeer veel facetten van het leven beïnvloed.
Reimund Bieringer, Geld & Genade. Het christelijk geloof in de hedendaagse economische context, (Acco Leuven, 2018, 200 blz.)
