door Marjolein Van Hoof – “Gedachten over vrede en verzoening”, luidt de ondertitel. Dit geeft goed weer wat in het boek te vinden is. Geen theologische verhandeling over vergeving, maar de bundeling van gedachten van Andrew White, predikant in Bagdad. White ziet en benoemt de verdeeldheid die deze wereld verscheurt. Hij toont dat grote conflicten dezelfde wortel hebben als kleine. Hij legt de grote nood aan verzoening tussen mensen onderling en tussen mensen en God bloot. Iedereen heeft vergeving en verzoening nodig, stelt hij vast.
White schrijft voor volgelingen van Christus. Christus roept ons op om onze vijanden te vergeven, om actief aan de slag te gaan met verzoening. Dat is een opdracht die tegen ons gevoel indruist. We hebben er Jezus’ voorbeeld en hulp bij nodig. En in de eerste plaats hebben we zelf vergeving nodig. Het Coventrygebed, een prachtig gebed, waar dit boek mee begint, kan helpen om bewust die vergeving te vragen en te aanvaarden.
Zowel de titel als de rode draad van het boek zijn opgehangen aan het Coventrygebed. Dit gebed is losjes gebaseerd op de zeven hoofdzonden: In elke zin van dit gebed wordt een zonde beleden en telkens wordt er afgesloten met de smeekbede: “Vader vergeef”. Andrew White neemt elke zin van het Coventrygebed als kapstok voor een hoofdstuk. Hij bespreekt afgunst, hebzucht, trots en andere wortels van verdeeldheid vanuit zijn eigen leefomgeving. Dat is interessant, want hij spreekt als westerling die ondergedompeld is in de cultuur van het Midden-Oosten. Hij vertelt op een vlotte, laagdrempelige manier en haalt geregeld relevante bijbelverzen aan, zonder belerend te worden. Zijn insteek is positief: vergeving en verzoening is iets wat we kunnen verkrijgen en moeten uitdragen. We moeten elkaar opzoeken, naar elkaars verhaal luisteren en elkaar leren begrijpen. Dat is de eerste stap.
Een belangrijk deel van het boek behandelt White historische kloven tussen mensen, zoals die tussen verschillende geloofsgroepen in Irak en die tussen moslims en christenen. Hij neemt veel tijd om de verhouding tussen christenen en joden door de eeuwen heen te duiden. Hij beschrijft kerkvaders, concilies, de reformatie en de Holocaust. Hij geeft de grootste antisemitische theologische standpunten weer en verdedigt vervolgens, met de Bijbel in de hand, waarom christenen joden net zouden moeten steunen en liefhebben. Hij belicht verzoeningspogingen en geeft de verklaring van de Internationale Raad van Christenen en Joden weer. Wie deze verklaring te langdradig vindt, kan ze overslaan en verder lezen vanaf het volgende hoofdstuk.
Vergeving is het enige dat kan voorkomen dat de pijn van het verleden onze toekomst zal bepalen, stelt de schrijver. Hij benadrukt in dit boek terecht het belang van verzoening. Hij schrijft vlot leesbaar en wervend. Hij roept ons op om niet enkel te lezen en te denken, maar om brengers van verzoening te zijn. Niet met grote daden, maar, zoals het in de laatste zin staat: “Boven alles: vergeef, vergeef, vergeef en heb lief, heb lief, heb lief.”
Andrew White, Vergeef ons, Vader (Ark Media, 2015, 174 blz.)
