door Raymond R. Hausoul – Dit boek biedt een intrigerende en toegankelijke interpretatie van het evangelie van Johannes vanuit een Joods perspectief. Naast een uitgebreide uitleg is er aandacht voor achtergrondinformatie en illustraties. De auteur slaagt erin complexe zaken op een begrijpelijke manier over te brengen en bereikt daarmee een breed publiek. Toch roept zijn Joodse uitleg kritische vragen op over de gebruikte methodiek en bronnen.
Een van de sterkste punten van Uittocht is de aandacht voor de Joodse context van Johannes. Henk Poot benadrukt dat het evangelie niet alleen een confrontatie met de buitenwereld is, maar vooral een interne discussie tussen Joodse groepen. De aandacht voor de Joodse achtergrond maakt het boek redelijk uniek binnen het Nederlandse taalgebied, waar dergelijke perspectieven zelden in deze mate worden uitgediept.
Tegelijkertijd heeft de auteur de neiging om alle Joodse gegevens op één hoop te gooien. Talmoedboeken, de Misjna en de Targoems worden regelmatig geciteerd, zonder voldoende rekening te houden met hun tijdsperiode of specifieke sociale en religieuze context. Zo is het problematisch om te suggereren dat teksten uit de Talmoed, die pas eeuwen na het Nieuwe Testament werden samengesteld, al bekend waren in de tijd van Jezus. Dit gebrek aan precisie wekt bij lezers met kennis van het Jodendom de indruk dat het boek onvoldoende onderscheid maakt tussen de verschillende Joodse stromingen en hun invloeden.
Een ander nadeel van het boek is de beperkte interactie met andere uitleggers die het evangelie van Johannes vanuit een Joods perspectief benaderen. Henk Poot verwijst nauwelijks naar alternatieve Joodse interpretaties of de diversiteit binnen de Joodse uitlegtradities. Hierdoor lijkt zijn visie de enige mogelijke Joodse uitleg, wat een vertekend beeld geeft van de rijkdom aan interpretaties over Johannes. Dit gebrek aan dialoog is jammer, zeker omdat het boek zich positioneert als een unieke bijdrage binnen dit veld.
De kracht van Uittocht ligt onmiskenbaar in de toegankelijkheid. De tekst is helder geschreven, en de achtergronden en illustraties maken het evangelie van Johannes levendig. Toch blijven sommige recente bronnen onderbelicht en schiet de uitleg soms tekort in wetenschappelijke nuance en dialoog met andere Joodse uitleggers. Voor wie geïnteresseerd is in een toegankelijke kennismaking met een Joodse uitleg van Johannes, is dit boek een aanrader. Het is echter belangrijk de interpretaties te zien als een van de vele mogelijke visies.
Henk Poot, Uittocht: Het evangelie van Johannes (Scholten, 2020, 400 blz.)
