door Jacques Rommel –
In de mooie box met drie boekjes die in 2013 werd uitgegeven bij uitgeverij Kok is dit het derde en lijvigste deel (266 pagina’s). Deel één ‘Brieven uit de Hel’, was een product van de fantasie van de schrijver, waarin hij met gezonde tegenzin in de huid van de duivel kroop en in de vorm van brieven aan zijn neef uitlegde hoe je mensen van hun geloof moest afbrengen en afhouden. Het tweede boekje, ‘De Grote Scheiding’ was een sprookje waarin iemand reisde van de hel naar de hemel, daarbij met moeite wennend aan zijn nieuwe omgeving.
Radiotoepsraken
Zoals men wellicht kan raden gooit ‘Onversneden Christendom’ het over een heel andere boeg. In feite is het een verzameling van radiotoespraken die de schrijver tijdens de tweede wereldoorlog mocht houden voor de BBC. Elk stukje – er zijn er drieëndertig – vormt dus een op zichzelf staand onderwerp, en toch volgen de toespraken thematisch op elkaar. Zo krijgen we vier grotere hoofdstukken. Deze zijn achtereenvolgens: ‘Goed en Kwaad als verwijzing naar de zin van het heelal’; ‘Wat christenen geloven’; ‘Christelijk leven’ (over moraal) en tenslotte ‘Hoogst persoonlijk en hoger’, over de drie-eenheid.
Wat is geloven?
Misschien doen deze titels u reeds watertanden, misschien ook niet. Vergeet de titels, de inhoud is ongemeen boeiend! Het format waaraan Lewis gebonden was verplichtte hem om op korte tijd en in weinig pagina’s spijkers met koppen te slaan. Tegelijk was hij genoodzaakt om van bij het begin de aandacht van de luisteraar te grijpen en zo mogelijk de hele uitzendtijd vast te houden, en dat kon hij als geen ander. De creativiteit die de auteur aan de dag legde in de eerste twee deeltjes en in zijn kinderverhalen uit de Narnia cyclus zorgt er hier voor dat moeilijke geestelijke waarheden verduidelijkt worden met sprekende voorbeelden. Telkens opnieuw slaagt hij erin om het handelen van God en mensen op een heldere en aanschouwelijke manier te illustreren. Nu en dan zijn de gebruikte illustraties ook best grappig. De grote verdienste is dat het boekje zo goed beschrijft wat geloven in wezen is. Je leert God beter kennen, Jezus Christus, het probleem van goed en kwaad, je leert jezelf beter kennen, je leert de ander beter kennen. Hij schroomt ook niet om zijn eigen zwakheden bloot te leggen om bijvoorbeeld de zonde te verduidelijken.
Het moeilijke eenvoudig gebracht
Sommigen zullen moeite hebben met het boek of met de auteur. Dingen die je hem zou kunnen verwijten zijn het feit dat hij zich niet bekent tot een of andere denominatie. Hij was Anglicaans, maar weidt daarover niet uit. Anderen zullen misschien de stijl soms wat breedvoerig vinden, maar vergeet niet dat dit zeventig jaar geleden geschreven werd, en toen hanteerde men een andere stijl dan vandaag. Iemand zal er aanstoot aan nemen dat Lewis voor een stuk meegaat in de evolutietheorie, een ander dat hij erg streng is in de seksuele moraal. Het zij zo. Wie de moeite neemt om door te bijten zal merken dat hij of zij gaandeweg met meer verwondering en bewondering meegaat in de geniale redeneringen van een van de grootste christelijke denkers van vorige eeuw, iemand die perfect de kunst verstaat om moeilijke dingen op een eenvoudige manier uit te leggen. Iemand die de mensen en zichzelf scherp observeert en tegelijk diep onder de indruk is van Gods aanwezigheid en zijn heilsplan.
Of ik het boekje aanbeveel? Meer zelfs, je zou het twee keer moeten lezen: een eerste keer in één ruk ter kennismaking, en een tweede keer per artikel, bijvoorbeeld in je stille tijd, of om rustig te overdenken wat je die dag gelezen hebt.
C.S. Lewis, Onversneden Christendom (Kok, 2013).
