door Raymond R. Hausoul – Willem Ouweneel verklapt al in het voorwoord van dit boek dat het om een ingekorte versie van zijn Engelse publicatie, Forever with the Lord: The Bible and the Hereafter,gaat. Daar laat zich van mijn kant nog aan toevoegen dat een groot deel van deze Nederlandstalige versie ook een afgeslankte en deels herschreven variatie van teksten uit zijn Evangelisch Dogmatische Reeks is. We hebben hier te maken met de delen Het heil van God (2010) en De toekomst van God (2012). En laten we eerlijk zijn, daar is niks mis mee, want die dogmatische reeks is het neusje van de zalm voor elke evangelische voorganger en geleerde die zijn theologie op orde wil hebben. Een vereenvoudigde heruitgave is daarom alsof je een goed glas wijn nog eens opnieuw inschenkt.
Ouweneel geeft toe dat er in kerken en christelijke boeken soms wat wilde fantasieën rondzwerven als het gaat over wat we na de dood beleven. In die wilde gedachtespinsels lijkt het dan te gaan over een soort ‘vijfsterren-, all-inclusive’ vakantiehotel in de hemel. Er is dan sprake van christenen die gezellig als engelen op wolkjes rondhangen, rijstpap met gouden lepeltjes eten en allerlei andere hemelactiviteiten doen die de Bijbel zelf nog nooit onder woorden heeft gebracht. Veel christenen zingen met volle overtuiging vrolijke liederen over een hemel waarbij de Bijbelschrijvers verbaasd een wenkbrauw zouden optrekken.
In dit boek breekt Willem Ouweneel daarom een lans om al deze fantasierijke hemelverhalen te doorprikken. Hij wijst erop dat er een flinke verandering heeft plaatsgevonden in de manier waarop evangelische christenen over de hemel denken en wat dat voor gevolgen heeft voor het spreken over de komst van Christus: “Bijbelteksten die betrekking hebben op de wederkomst van Christus en op de opstanding van de gelovigen worden zonder dieper nadenken toegepast op de tussentoestand. De wederkomst en de opstanding zijn uit het zicht verdwenen – theoretisch natuurlijk niet, maar praktisch wel degelijk – en vervangen door de focus op het ‘naar de hemel gaan als je sterft’” (p. 23).
Ouweneel wil de christenen dan ook weer netjes op het Bijbelse spoor zetten. Geen fantasieën over wolkenparty’s of hemelse delicatessen, maar terug naar wat de Bijbel écht zegt. In zijn boek richt hij zich op het betrouwbare woord van de profeten en apostelen over het leven na de opstanding. Hij benadrukt hoe in de eerste eeuwen van de kerkgeschiedenis deze thema’s juist centraal stonden, terwijl tegenwoordig het spreken over ‘de hemel na de dood’ en ‘het leven na de opstanding’ door elkaar worden gegooid alsof het om dezelfde aflevering van een serie gaat.
In evangelische kringen, zowel in Vlaanderen als Nederland, gebeurt dit misverstand maar al te vaak. Wereldberoemde theologen zoals Jürgen Moltmann en Wolfhart Pannenberg (die Willem Ouweneel in zijn boek jammer genoeg niet noemt) hadden het tegen het einde van de vorige eeuw al door: de focus op de kracht van Christus’ opstanding en wat dat betekent voor Gods koninkrijk, de nieuwe hemel en de nieuwe aarde was volledig in de kerken verdwenen.
In dit boek besluit Ouweneel om zijn tanden te zetten in een hele rits Bijbelteksten over het hiernamaals. Hij doet dit zo dat niet-theologen niet verdwalen in een doolhof van moeilijke woorden. Dogmatische tongbrekers en diepgravende discussies worden daarom vermeden, zodat je soepel door de bladzijden heen glijdt. Wel viel het me op dat Ouweneel de beeldspraak die de Bijbel in het spreken over het hiernamaals gebruikt een beetje links laat liggen. Dat is een gemis, want de omgang met de Bijbelse beeldspraak over het hiernamaals is als een puzzel met tientallen stukjes die Bijbeluitleggers op allerlei manieren proberen te leggen. Daar had wat mij betreft best wat meer aandacht voor mogen zijn in dit boek.
En dan is er nog de blunder op pagina 73: Ouweneel verwijst vrolijk naar hoofdstuk 12 en een aanhangsel, maar… het boek heeft maar tien hoofdstukken en dat aanhangsel is schijnbaar spoorloos verdwenen. Dit redactioneel foutje van formaat had de uitgever wel even mogen opmerken. Ondanks die slippertjes blijft Het hiernamaals een boek dat de evangelische beweging een flinke schop onder haar fantasievolle hemel geeft en hen aanmoedigt om toch nog eens goed te kijken naar wat de Bijbel écht zegt over ‘de hemel’.
Willem Ouweneel, Het hiernamaals in bijbels licht (Scholten, 2024, 270 blz.)
