door Maarten Hertoghs – Velen leerden Adrian Plass kennen door zijn knotsgekke gewijde dagboeken. Briljante boeken voor wie niet bang is van een fikse dosis christelijke humor of zelfspot en voor wie in een spiegel durft te kijken.
Anders en toch ook niet
De Schaduwdokter is anders en toch ook niet. Anders, omdat het een ernstige roman is, eerder aan de melancholische kant. Het heeft iets van Sherlock Holmes en diens onafscheidelijke dr. Watson. Alleen moeten in dit boek geen moorden of ontvoeringen opgelost worden, maar de pijn of het verdriet dat sommigen doormaken. De Schaduwdokter (ofwel Sherlock Holmes) heeft een opmerkelijke gave om mensen te doorgronden, maar blijkt ook zelf met een rugzak rond te lopen. De ik-persoon in de roman, Jack Merton (ofwel dr. Watson), zal op zijn beurt bepalend worden voor de Schaduwdokter.
Een spiegel
De roman is toch ook niet anders dan Plass’ andere boeken. De schrijver schopt al eens graag tegen vastgeroeste geloofsideeën of gewoonten in de kerk. Hij durft het opgehemelde beeld dat we ervan hebben aan diggelen te gooien. Hij schrikt er niet voor terug de olifant in de kamer te benoemen. Zo fungeert ook deze roman als een spiegel.
Onder de oppervlakte schreeuwt Plass dat er ruimte moet zijn voor gebrokenheid, voor moeite, voor lastige vragen, voor onbegrip. Een opgepoetste kerkdienst of afgeborsteld pastoraal gesprek waarbij men ons probeert te overtuigen dat we blij moeten zijn, terwijl ons hart uiteengerukt wordt door pijn, is hoogstens een geestelijke dafalgan. We zijn er misschien een paar uurtjes zoet mee, maar daarna slaat de pijn des te harder toe. De Schaduwdokter pakt het anders aan.
Aanrader
De Schaduwdokter is een man met onorthodoxe ideeën en sommige lezers zullen wellicht even in hun haar krabben als ze lezen wat Adrian Plass hem laat zeggen. U weze gewaarschuwd.
De afwezigheid van zorgvuldig opgebouwde spanning of breed uitgesponnen dieptragische gebeurtenissen blijken geen must om je mee te nemen in het verhaal. Dat is, naar mijn eigen, een grote verdienste van dit boek. Deze (serieuze) roman is dan ook een aanrader van formaat!
Adrian Plass, De Schaduwdokter, (Uitgeverij Plateau, 2018, 200 blz.)
