door Aaldert Prins –
Vrijwel iedereen is het erover eens: Matthew Avery Sutton heeft met een vlotte pen een goed gedocumenteerd historisch overzicht geschreven over fundamentalistische evangelicalen of, zoals Sutton ze zelf liever benoemt, ‘radicale evangelicalen.’ Hiermee omschrijft hij dat deel van evangelisch Amerika dat de bedelingenleer aanhangt en, weliswaar doorgaans zonder exacte datum te noemen, met de regelmaat van de klok aankondigt dat het einde van de wereld nabij is.
Van de ondergang van de Titanic, over beide Wereldoorlogen, de Koude Oorlog en eindigend bij huidig president Barack Obama geeft de auteur een boeiende synthese hoe de voormannen van deze beweging het wereldgebeuren duidden vanuit de Bijbelse profetieën.
Voor Sutton is het geloof in de eindtijd, gepaard met een pessimistische toekomstvisie voor de huidige wereld en maatschappij het samenbindende element van deze ‘radicale evangelicalen.’ Hij lijkt hierbij niet te beseffen dat doorheen heel de geschiedenis van de kerk de gelovigen, trouw aan Jezus’ oproep in Mattheüs 24, de vinger aan de pols van de wereld hielden en houden in afwachting van de komst van een nieuwe hemel en een nieuwe aarde. Van tamelijk recente datum is wel John Nelson Darby’s (1800-1882) bedelingenleer, die eind 19e, begin 20e eeuw evangelicaal Amerika stormenderhand veroverde. Suttons overzicht toont hoe keer op keer ontwikkelingen in natuur, politiek en maatschappij werden aangedragen als bewijs dat de totale ondergang van de wereld, voorafgegaan door het optreden van de antichrist, slechts enkele jaren van ons verwijderd zou zijn. Het resultaat is een ontnuchterende oplijsting van ‘voorspellingen’ en het creatief omspringen met foutieve voorspellingen of verwachtingen.
Aangezien de Belgische Evangelische Zending zich lange tijd zeer uitgesproken identificeerde met deze Amerikaanse geloofsgenoten, is dit boek ook van groot belang om een inzicht te krijgen in de geschiedenis van de Evangelische Beweging in ons eigen land. Hierbij moet je wel voor lief nemen dat een aantal zaken, zoals de uitgebreide bespreking van de relatie van deze evangelicalen met de Amerikaanse presidenten voor ons Europeanen iets minder interessant zijn.
Het Engels dat de auteur gebruikt is over het algemeen zeer toegankelijk, zodat het boek ook voor veel niet-Engelstaligen vlot te lezen is. Aanbevolen.
Matthew Sutton, American Apocalypse, A History of Modern Evangelicalism, (Harvard University Press, 2014, 480p.)
