door Maarten Vergouwe – Emanuel Rutten is niet altijd christen geweest. Na zijn werk als wiskundige is hij filosofie gaan studeren en in die tijd is hij christen geworden. Voordien was hij naar eigen zeggen geen atheïst maar gewoon niet geïnteresseerd in geloof. Geloof was onzin. Dat dat is veranderd, maakt zijn boekje “Overdenkingen” wel duidelijk. Het is een verfrissende kijk op de redelijkheid van het christelijke geloof en leven.
Redelijkheid van het christelijk geloof
In deel 1 maakt Rutten het christelijk geloof redelijk. Hierbij is het fundament van de logica duidelijk aanwezig. Rutten stelt dat een atheïst zijn stellingname dat “God niet bestaat” evenzeer moet kunnen beargumenteren als de stelling dat God wel zou bestaan. Tegelijk ontkracht hij deze argumenten. Het bestaan van God is dan ook in wezen een kern-filosofische vraag en het is prachtig om zijn gedachten over de theologie te lezen. Tevens legt Rutten uit dat iedereen vanuit een bepaald wereldbeeld leeft. Op deze manier is het geen zuiver theoretisch verhaal maar evenzeer herkenbaar en daagt het zelfs uit om na te denken over je eigen wereldbeeld.
God en het lijden
Als het een uitgemaakte zaak is dat God bestaat (deel 1) dan is er nog de vraag of God goed is. Op deze vraag gaat Rutten in deel 2 in. Ook hier laat hij zien dat het redelijk is om te geloven dat God volkomen goed is. Ik ben er hier zelf echter nog niet over uit of de argumentatie, mits een paar aanpassingen aan premissen, niet omkeerbaar is. Maar opnieuw is het hier verfrissend om geen zuiver theologisch antwoord op de vraag van het lijden, maar een logisch en filosofisch antwoord te krijgen. Hij legt duidelijk uit dat het lijden in deze wereld geen reden hoeft te zijn om te beweren dat God niet goed is.
Het christelijke leven
In zijn derde deel, gaat Rutten met een aantal kortere overdenkingen in op aspecten van het christelijk leven. Hier lees je meer creativiteit in zijn denken. Zelf ben ik als getrouwde altijd in de weer om aspecten van het huwelijk in filosofische en eveneens poëtische termen te vatten. Ik heb dan ook zijn “redevoering over de betekenis van het huwelijk” erg kunnen smaken.
Het christendom
Het is niet omdat Rutten is gepromoveerd in de analytische filosofie dat hij niets heeft met continentale filosofie. Vijf filosofen passeren in deel vijf de revue. Hou je van filosofische kunst en de mysterieuze kant van God, dan raad ik je aan dit deel te lezen. Gewoon even ingeleid worden in het denken van de zoekenden is al smullen: Niets van wat wij denken dat goddelijk of God is, is God.
Ik ben blij met een schrijver als Rutten. Het is verrijkend om je samen met hem te verwonderen over het leven en zijn Maker. Met je voeten op de grond.
Emanuel Rutten, Overdenkingen, (Stad op een berg, 2017, 230 blz.)
