door Raymond R. Hausoul – Kees Postma’s De retraite is een luchtige, humoristische roman die een inkijkje biedt in de wereld van christelijk leiderschap en de uitdagingen waarmee voorgangers vaak te maken krijgen. Het boek is inmiddels toe aan zijn vierde druk, een teken van populariteit en waardering onder lezers. Toch zou de hoofdpersoon in dit boek, David Keizer, zich misschien in zijn kenmerkende ironie afvragen hoe indrukwekkend dat werkelijk is – hangt het succes immers niet af van het aantal exemplaren per druk? Dit type humor en relativering zet de toon voor een verhaal dat tegelijk vermakelijk en leerzaam is.
Het verhaal speelt zich af tijdens een retraite in Ierland, georganiseerd door de fictieve Cornelius O’Hallihan. De retraite, bedoeld voor christelijke voorgangers, biedt niet alleen een serene omgeving maar ook een podium voor reflectie op de zegeningen en valkuilen van kerkelijk leiderschap. Postma doorspekt het verhaal met talrijke grappen, die vooral in het begin overvloedig aanwezig zijn. Hoewel de humor vaak treffend is, kan het soms voelen als een overdosis, vooral in hoofdstuk 2, waar de plot wat lijkt te lijden onder de nadruk op komische momenten. Lezers die bekend zijn met de werken van Adrian Plass of de humor van Tim Hawkins zullen veel herkennen in Postma’s stijl.
Toch verandert de toon tegen het einde van het boek. De grappen maken plaats voor een meer serieuze, introspectieve benadering. De auteur neemt de lezer mee in thema’s als hoogmoed en de verleidingen waaraan voorgangers ten prooi kunnen vallen. Deze verschuiving is effectief en geeft het boek diepte, hoewel sommige lezers misschien de humor van de eerste hoofdstukken zullen missen.
Een kritiekpunt dat opvalt, is het gebruik van spoilers. Postma kiest ervoor om al vroeg in het boek te onthullen hoe bepaalde gebeurtenissen zullen verlopen. Dit haalt de spanning uit het verhaal en neemt de verrassing weg die juist zo belangrijk is om mij als lezer geboeid te houden. Deze keuze zal niet iedereen aanspreken en het is jammer dat hierdoor een deel van de vertelkracht verloren gaat.
Desondanks heeft De retraite veel te bieden. De herkenbare situaties zullen lezers uit kerkelijke kringen regelmatig aan het lachen maken. Het boek is niet alleen een bron van vermaak maar ook een spiegel voor iedereen die betrokken is bij kerkelijk leiderschap. Postma toont op subtiele wijze hoe humor en zelfreflectie hand in hand kunnen gaan en zijn toegankelijke schrijfstijl zorgt ervoor dat het boek gemakkelijk wegleest. Voor wie een luchtige roman zoekt met een vleugje zelfreflectie, is dit een aanrader – en dat voor een prijs die meer dan redelijk is.
Kees Postma, De retraite (KokBoekencentrum, 2022, 144 blz.)
